Bệnh điếc bẩm sinh, nguyên nhân, dấu hiệu và những vấn đề xung quanh

Theo thống kê, 0,3% trẻ em sinh ra có nguy cơ mắc bệnh điếc bẩm sinh. Vấn đề này sẽ gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt cá nhân, xã hội cũng như tâm lý phát triển của trẻ. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin xoay quanh bệnh câm điếc bẩm sinh như biểu hiện, nguyên nhân và cách phòng ngừa! 

Bệnh điếc bẩm sinh là gì? 

Điếc bẩm sinh là tình trạng mất thính lực ngay từ khi mới sinh, xuất phát từ sự giảm sức mạnh của tai trong quá trình chuyển đổi năng lượng cơ học từ rung động âm thanh thành năng lượng điện của các xung thần kinh.

Bệnh điếc bẩm sinh

Tùy vào vị trí tổn thương, bệnh điếc bẩm sinh được chia thành các loại sau: 

• Mất thính giác dẫn truyền: Ảnh hưởng đến tai ngoài hoặc tai giữa. Khi mất thính lực dẫn truyền, sóng âm thanh không thể truyền qua tai. Nguyên nhân có thể là do sự kém phát triển của tai giữa, tai ngoài, hoặc cả hai, hoặc có thể do tắc nghẽn thoáng qua của tai giữa do tràn dịch (như trong trường hợp viêm tai giữa).

• Mất thính giác thần kinh cảm giác: Bao gồm ảnh hưởng đến tai trong, dây thần kinh thính giác hoặc đường dẫn truyền thính giác trung ương. Mất thính giác thần kinh cảm giác có thể chia thành mất thính giác cảm giác (khi các tế bào lông bị ảnh hưởng) và mất thính lực trung tâm khi nguyên nhân nằm dọc theo đường thính giác trung tâm hoặc có rối loạn phổ bệnh thần kinh thính giác.

Biểu hiện của bệnh điếc bẩm sinh

Phát hiện điếc bẩm sinh ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể dựa trên quan sát các phản xạ nghe và cử động. Dưới đây là một mô tả chi tiết về các biểu hiện có thể xuất hiện ở các giai đoạn khác nhau:

Đối với trẻ sơ sinh: 

• Phản xạ nghe: Trẻ thường khóc hoặc giật mình khi có tiếng động.

• Cử động: Những phản xạ tự nhiên như quay đầu theo hướng âm thanh có thể quan sát được.

Đối với trẻ vài tháng tuổi - dưới 1 tháng tuổi:

• Phản xạ nghe: Trẻ có khả năng quay đầu theo hướng tiếng và giật mình khi có tiếng động lớn.

• Cử động: Nhiều trẻ có khả năng nhìn theo hướng tiếng và có thể ngoái đầu khi được gọi tên.

Đối với trẻ từ 1 - 3 tháng tuổi: 

• Phản xạ nghe: Trẻ biết nói được một số từ và câu đơn giản.

• Cử động: Có khả năng nhìn theo và dạ vâng khi được gọi tên.

Đối với trẻ từ 3 tuổi: 

• Biểu hiện rõ ràng hơn: Trẻ có thể không nghe được âm thanh, có thể phát âm đặc biệt hoặc chỉ phát âm được một số từ.

• Nói ngọng: Có thể xuất hiện vấn đề trong việc phát ngôn và trẻ có thể gặp khó khăn khi nói.

Bệnh điếc bẩm sinh có nói được không 

Thực tế là trong đa số các trường hợp, trẻ mắc bệnh điếc thường còn gặp vấn đề về việc phát triển ngôn ngữ, và điều này không chỉ xuất phát từ những nguyên nhân bẩm sinh. Nguyên nhân chủ yếu là do một số trường hợp không được can thiệp kịp thời, khiến cho cha mẹ không tạo ra cơ hội cho sự phát triển ngôn ngữ của trẻ.

Với trẻ bị điếc trước khi biết nói, thường được gọi là điếc bẩm sinh khiếm thính, tình trạng câm thường là hậu quả của sự mất thính lực từ rất sớm trong giai đoạn đầu đời. Vì trẻ không thể tiếp nhận các tín hiệu âm thanh, quá trình bắt chước và rèn luyện từ âm thanh trở nên khó khăn, gây ra tình trạng câm.

Tuy nhiên, nếu có can thiệp kịp thời và cha mẹ có đủ kiên nhẫn để luyện tập ngôn ngữ, hỗ trợ trẻ hiểu ý của người nói bình thường, thì ngay cả với điều kiện điếc bẩm sinh, trẻ vẫn có khả năng phát triển khả năng nói.

Nguyên nhân gây ra bệnh điếc bẩm sinh 

Nguyên nhân dẫn đến bệnh điếc bẩm sinh đến từ 2 nguyên nhân chính là do yếu tố di truyền hoặc do các nguyên nhân bên ngoài: 

Nguyên nhân từ yếu tố di truyền: 

• Bệnh điếc có thể xuất phát từ các yếu tố di truyền, và nghiên cứu cho thấy rằng khoảng 75-80% các trường hợp điếc có thể được liên kết với gen lặn, trong khi 20-25% có thể liên quan đến gen trội. Ngoài ra, khoảng 1-2% các trường hợp điếc có thể liên quan đến các gen X được chuyển từ cha mẹ. Có nghĩa là người ta có thể kế thừa tình trạng điếc từ bố mẹ hoặc cha, và có thể xuất hiện trong nhiều thế hệ trước đó.

Nguyên nhân trong quá trình thai kỳ:

• Có nhiều yếu tố có thể góp phần đến việc gây ra tình trạng điếc ở trẻ trong quá trình thai kỳ. Dưới đây là một số yếu tố mà nghiên cứu đã chỉ ra có thể ảnh hưởng đến thính giác và gây ra tình trạng điếc như nhiễm virus trong thai kỳ, sinh non, nhiễm độc thai nghén, ngộ độc thuốc,... 

• Mặc dù có những yếu tố nguy cơ này, nhưng không phải tất cả các trường hợp điếc đều xuất phát từ những nguyên nhân này. Điều quan trọng là duy trì một thai kỳ khỏe mạnh, kiểm soát các yếu tố rủi ro, và đảm bảo theo dõi sức khỏe của mẹ và thai nhi thường xuyên để giảm thiểu rủi ro tối đa.

Các đối tượng cần được chỉ định sàng lọc thính lực?

Mọi trẻ em khi mới sinh đều cần được thực hiện sàng lọc thính lực. 

• Đối với trẻ sinh non, việc thực hiện sàng lọc khiếm thính nên được tiến hành sau khi trẻ ổn định và đã đạt 34 tuần thai kỳ. Trong trường hợp trẻ đang điều trị tại khoa Sơ sinh, quá trình sàng lọc thính lực nên được thực hiện khi trẻ ổn định và sẵn sàng được xuất viện.

Tuy nhiên, có những trường hợp đặc biệt khi không nên thực hiện sàng lọc thính lực. 

• Đối với trẻ đang ở trong lồng ấp, đặc biệt là trẻ đang sử dụng các thuốc kích thích hệ thần kinh trung ương hoặc trẻ đang được điều trị Hồi sức tích cực, quá trình sàng lọc thính lực không được đề xuất.

Thông tin về sàng lọc thính lực là quan trọng để đảm bảo rằng mọi trẻ em đều có cơ hội nhận biết và phát triển thính giác của mình một cách tối ưu. Tuy nhiên, việc quyết định thực hiện sàng lọc cũng cần được xem xét cẩn thận dựa trên tình trạng sức khỏe và tình hình điều trị cụ thể của từng trẻ.

Cách chữa bệnh điếc bẩm sinh 

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ khiếm thính ở trẻ, điếc bẩm sinh có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách kịp thời. Trong trường hợp này, trẻ vẫn có thể phát triển như trẻ bình thường, có khả năng nghe, nói, và phát triển khả năng ngôn ngữ một cách tích cực.

• Vì vậy, việc sàng lọc khiếm thính cho trẻ sơ sinh rất quan trọng, đặc biệt là trong khoảng thời gian từ 24 giờ đến 72 giờ sau sinh. Việc này giúp phát hiện sớm và đánh giá mức độ khiếm thính của trẻ, từ đó áp dụng các biện pháp điều trị kịp thời. Những xét nghiệm sàng lọc thính lực trong giai đoạn này mang lại kết quả chính xác và nhanh chóng, hỗ trợ quá trình điều trị và phát hiện các yếu tố nguy cơ một cách hiệu quả.

• Cùng với sự phát triển của khoa học và công nghệ, nhiều phương pháp mới đã được áp dụng để cải thiện thính lực cho trẻ bị điếc bẩm sinh. Sử dụng máy trợ thính giúp trẻ nghe tốt hơn, trong khi cấy ghép ốc tai điện tử là một phương pháp phẫu thuật phù hợp cho những trường hợp nghiêm trọng. 

Ngoài ra, sử dụng thiết bị hỗ trợ nghe cũng là một lựa chọn cho trẻ bị mất thính lực nhẹ. Tất cả những tiến bộ này đều hỗ trợ trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ và thính lực một cách toàn diện.

Cách phòng ngừa bệnh điếc bẩm sinh 

Để đảm bảo mỗi trẻ em được sinh ra đều có khả năng nghe nói một cách bình thường, bạn có thể tham khảo một vài cách phòng ngừa dưới đây: 

• Đảm bảo trẻ em được tiêm phòng theo chương trình tiêm chủng mở rộng, giúp họ chống lại các bệnh lý nguy cơ gây tổn thương tai và thính giác.

• Hạn chế sử dụng các loại thuốc có thể gây ngộ độc cho tai, đặc biệt là đối với trẻ em. Nếu cần sử dụng thuốc, hãy tuân thủ đúng liều lượng và chỉ dùng theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

• Thực hiện kiểm tra định kỳ và điều trị nhiễm khuẩn tai kịp thời để ngăn chặn tác động tiêu cực đối với thính giác của trẻ.

• Đảm bảo rằng trẻ em tham gia vào môi trường ồn ào bằng cách sử dụng đúng dụng cụ bảo hộ, như tai mèo, để giảm thiểu nguy cơ tổn thương tai do tiếng ồn môi trường lao động.

Nhu cầu về khả năng nghe và nhìn là một khía cạnh quan trọng của cuộc sống con người. Để đảm bảo mọi đứa trẻ được sinh ra đều có cơ hội phát triển khả năng này, chúng ta cần tập trung vào vấn đề quan trọng của bệnh điếc bẩm sinh.  TravyCare cam kết chăm sóc và tạo ra một thế giới nơi mọi người có cơ hội trải nghiệm một thế giới nghe rõ ràng hơn.