Chia sẻ 6 Phương pháp dạy trẻ khiếm thính đơn giản

Hãy cùng Travycare khám phá những phương pháp dạy trẻ khiếm thính tối ưu, độc đáo, tạo nền tảng cho sự phát triển vững vàng của những tâm hồn nhỏ, nơi tri thức và yêu thương gặp gỡ trong bài viết này.

Tại sao trẻ em thường dễ mắc bệnh khiếm thính? 

Bệnh khiếm thính ảnh hưởng không chỉ đến người lớn mà còn đáng lo ngại khi xảy ra với trẻ em. Trẻ em thường dễ mắc bệnh khiếm thính vì một vài nguyên nhân chính sau đây:

• Do di truyền: Một số trường hợp khiếm thính ở trẻ em có thể do di truyền từ bố mẹ hoặc từ các thế hệ trước. Việc đưa ra những quyết định và chăm sóc sức khỏe phù hợp từ giai đoạn mang thai có thể giúp giảm thiểu rủi ro di truyền này.

• Bệnh lý và cấu trúc tai: Một số bệnh lý tai biến chứng hoặc cấu trúc tai không phát triển đúng cách cũng có thể dẫn đến khiếm thính ở trẻ em.

• Tác động từ môi trường: Tiếp xúc với tiếng ồn lớn, sử dụng các thiết bị phát ra âm thanh có thể gây tổn thương tai nạn và dẫn đến khiếm thính ở trẻ em.

Những hạn chế khi trẻ mắc bệnh khiếm thính 

Bệnh khiếm thính ở trẻ em không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nghe mà còn có những hạn chế đáng kể đối với sự phát triển toàn diện:

• Hạn chế trong giao tiếp: Khiếm thính có thể gây ra các rào cản trong giao tiếp, ảnh hưởng đến khả năng trò chuyện, học tập và xã hội hóa của trẻ.

• Tác động đến sự phát triển ngôn ngữ: Trẻ mắc bệnh khiếm thính có thể gặp khó khăn trong việc phát triển ngôn ngữ, từ việc nói chuyện đến việc đọc và viết.

• Tâm lý: Bệnh khiếm thính cũng có thể tác động đến tâm lý và khả năng xã hội hóa của trẻ, gây ra tình trạng cảm giác cô đơn và thiếu tự tin.

Phương pháp dạy trẻ khiếm thính 

Phương pháp bắt chước 

Với hạn chế về khả năng nghe, phương pháp bắt chước đã chứng minh hiệu quả trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ khiếm thính tiếp cận với ngôn ngữ và giao tiếp.

Phương pháp dạy trẻ khiếm thính này đòi hỏi người truyền đạt phải phát âm đúng, chậm rãi, rõ ràng để trẻ dễ quan sát và đoán được nghĩa của từ và câu. Ngoài ra, việc gắn cụm từ vào các tình huống và ngữ cảnh cụ thể giúp trẻ dễ ghi nhớ và tạo hứng thú.

Phương pháp giảng dạy khoa học và luyện tập đều đặn hàng ngày có thể giúp trẻ khiếm thính nghe hiểu nội dung câu nói khoảng 70-80%, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình giao tiếp.

Phương pháp kiến thiết 

Phương pháp dạy trẻ khiếm thính kiến thiết đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nền tảng ngôn ngữ cơ bản cho trẻ, nhằm giúp trẻ có thể vận dụng ngôn ngữ một cách tự tin và linh hoạt trong giao tiếp hàng ngày. 

Phương pháp kiến thiết tập trung vào việc giáo viên nhìn nhận và hiểu rõ cách trẻ khiếm thính xử lý thông tin ngôn ngữ. Việc nhận thức rõ về sự khác biệt giữa cách trẻ khiếm thính hiểu ngôn ngữ so với trẻ nghe bình thường là cực kỳ quan trọng để xây dựng một phương pháp giảng dạy có hiệu quả.

Phương pháp này tập trung vào việc dạy cho trẻ những cấu trúc cơ bản của ngôn ngữ, để trẻ có thể sử dụng trong giao tiếp.

Ví dụ người hướng dẫn sẽ để một đồ vật bất kỳ như quyển sách, bút, thước… lên trên mặt bàn và viết lên bảng: “Quyển sách / cái bút / cái thước này ở trên bàn’’. Sau đó, người hướng dẫn lần lượt chỉ vào từng đồ vật và hỏi bé: “Đây là cái gì?’’ (chỉ vào quyển sách / bút / thước… và cái bàn), “Quyển sách ở đâu?”

Việc hiểu rõ về thách thức trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ khiếm thính là chìa khóa quan trọng để xây dựng một phương pháp giáo dục hiệu quả. Phương pháp kiến thiết cần được kết hợp với các phương pháp học tập và giao tiếp khác nhằm tối ưu hóa quá trình học tập và phát triển ngôn ngữ cho trẻ.

Rèn luyện kỹ năng phát âm 

Phương pháp rèn luyện kỹ năng phát âm là một phần quan trọng trong các phương pháp dạy trẻ khiếm thính, nhằm giúp trẻ phát âm đúng các âm thanh, từ, câu và đoạn, và biết điều chỉnh giọng nói phù hợp với hoàn cảnh nói.

Với phương pháp này, trẻ được sử dụng các thiết bị trợ thính hỗ trợ khả năng nghe kết hợp luyện giọng với luyện đọc khẩu hình miệng để sửa lỗi giọng nói càng sớm càng tốt.

Mục tiêu của phương pháp rèn luyện kỹ năng phát âm là giúp trẻ khiếm thính có thể phát âm đúng và rõ ràng các âm thanh, từ, câu và đoạn.

Lợi ích của phương pháp này là giúp trẻ khiếm thính có thể giao tiếp một cách tự nhiên và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, việc rèn luyện kỹ năng phát âm đòi hỏi sự kiên nhẫn và thực hành đều đặn.  

Tập đọc khẩu hình miệng

Phương pháp tập đọc khẩu hình miệng là một phương pháp dạy trẻ khiếm thính nhằm giúp trẻ có khả năng hiểu lời nói bằng cách xem kỹ các chuyển động của  môi, lưỡi và khuôn mặt của người đối diện.

Mục tiêu của phương pháp tập đọc khẩu hình miệng này là giúp trẻ khiếm thính có khả năng hiểu được nội dung câu nói khi nói chuyện với người khác qua đó trẻ có thể giao tiếp tự tin hơn.

Trẻ sẽ được luyện tập để phân biệt các âm, từ quen thuộc rồi đến câu, từ phức tạp hơn. Luyện tập đọc câu là nội dung chủ yếu của phương pháp đọc khẩu hình miệng.

Phương pháp lắng nghe 

Phương pháp lắng nghe dạy trẻ khiếm thính cách sử dụng thính giác để học nói và phát triển ngôn ngữ. 

Đối với những trẻ khiếm thính, cần cho bé luyện tập ngay khi bé vừa đeo các thiết bị trợ thính. Đầu tiên, trước khi muốn trẻ làm quen với đồ vật gì, người hướng dẫn cần hướng sự tập trung của trẻ tới việc lắng nghe trước khi nhìn đồ vật, bằng cách lấy tay chỉ vào tai của mình hoặc tai của bé và nói: “Con chú ý lắng nghe nhé”.

Phương pháp này giúp trẻ khiếm thính dễ dàng tập trung trong việc gắn kết âm thanh và hình ảnh dễ dàng hơn.

Phương pháp giao tiếp bằng ngón tay

Phương pháp giao tiếp bằng ngón tay là một phương pháp dạy trẻ sử dụng ngôn ngữ ký hiệu để làm phương tiện giao tiếp chủ yếu trong cộng đồng người khiếm thính. Trẻ khiếm thính được học sử dụng chữ cái ngón tay để giao tiếp với mọi người một cách tự nhiên, tạo điều kiện thuận lợi cho các tương tác xã hội. 

Tuy nhiên, việc giao tiếp bằng ngón tay đòi hỏi sự kiên nhẫn và thực hành đều đặn từ cả trẻ và người xung quanh để phát triển kỹ năng này. Để tạo điều kiện cho trẻ khiếm thính phát triển tốt nhất khi sử dụng phương pháp này, việc tạo môi trường hỗ trợ và đồng thuận từ cộng đồng xã hội rất quan trọng.   

Những lưu ý khi dạy trẻ khiếm thính 

Dạy trẻ khiếm thính đòi hỏi sự kiên nhẫn và tâm huyết. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi dạy trẻ khiếm thính:

• Sử dụng phương pháp học tập đa dạng: Việc sử dụng nhiều biểu hiện cảm xúc, hình ảnh giúp trẻ khiếm thính hiểu và học hỏi một cách tự nhiên.

• Dùng các phương tiện học tập hỗ trợ: Sử dụng hình ảnh, video, đồ chơi… giúp trẻ có hứng thú và dễ tiếp thu hơn.

• Tạo ra một môi trường học tập tích cực không chỉ qua việc giáo viên và người chăm sóc trẻ hỗ trợ mà còn từ sự tham gia của gia đình. 

• Sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng xung quanh sẽ giúp trẻ khiếm thính phát triển ngôn ngữ và giao tiếp một cách toàn diện.

• Liên tục theo dõi tiến độ học tập của trẻ khiếm thính và điều chỉnh phương pháp dạy học sao cho phù hợp với năng lực và sở thích của từng trẻ.

Lời kết

Phương pháp dạy trẻ khiếm thính đóng vai trò không thể phủ nhận trong việc phát triển toàn diện cho trẻ. Bằng cách kết hợp các phương pháp giáo dục đa dạng và kỹ thuật trợ giúp học tập, chúng ta có thể tạo ra môi trường học tập tích cực và đảm bảo rằng mọi trẻ em đều có cơ hội để phát triển tiềm năng của mình.