Âm ngữ trị liệu - Phương pháp điều trị hàng đầu cho trẻ rối loạn ngôn ngữ

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến trẻ chậm nói so với lứa tuổi, tuy nhiên, với bất kì lí do nào thì việc chậm nói cũng ảnh hưởng đến quá trình phát triển chung của trẻ. Âm ngữ trị liệu là phương pháp hiện đại nhất được nhiều gia đình tin dùng cho tình trạng trẻ kém phát triển về lời nói, giao tiếp và cả tình trạng nói lắp,... ở người lớn. Bài viết dưới đây cung cấp cung cấp thông tin đề bạn hiểu rõ hơn về âm ngữ trị liệu cũng như tìm được một phương pháp để cải thiện tình trạng này. 

Âm ngữ trị liệu là gì? 

Âm ngữ trị liệu là một phương pháp chăm sóc sức khỏe có cơ sở khoa học, được xây dựng trên cơ sở của y học và được công nhận quốc tế. Phương pháp này không chỉ dùng để chẩn đoán và giải quyết vấn đề mà còn đóng góp đáng kể vào việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người trải qua các rối loạn liên quan đến giao tiếp và nuốt.

 Âm ngữ trị liệu

Các loại âm ngữ trị liệu

Bác sĩ sẽ lựa chọn và áp dụng các phương pháp điều trị khác nhau tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của từng bệnh nhân. Các phương pháp này bao gồm:

• Can thiệp ngôn ngữ: Những hoạt động này được thiết kế đa dạng, sử dụng hình ảnh, sách, hoặc bài tập ngôn ngữ để thực hành kỹ năng nói.

• Trị liệu khớp nối: Nhà trị liệu sẽ mô phỏng âm thanh mà bệnh nhân gặp khó khăn trong việc giao tiếp, tạo điều kiện cho họ hiểu và phản ứng một cách hiệu quả.

• Trị liệu nuốt: Bài tập như cải thiện chuyển động của lưỡi và môi có thể giúp nâng cao khả năng nuốt và giao tiếp một cách thuận lợi hơn.

Tác dụng của âm ngữ trị liệu 

Âm ngữ trị liệu là một phương pháp được công nhận toàn cầu bởi lợi ích cũng như công dụng mà phương pháp này mang lại: 

• Âm ngữ trị liệu đặt ra mục tiêu cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống cho những người đối mặt với khó khăn về giao tiếp, ngôn ngữ, và rối loạn nhai nuốt.

• Giúp người bệnh diễn đạt tốt hơn, âm ngữ trị liệu không chỉ tăng cường sự tự tin mà còn xóa bỏ cảm giác bất an trong giao tiếp, đồng thời tạo điều kiện cho mối quan hệ xã hội tích cực hơn.

• Đối với trẻ gặp khó khăn với việc đọc, phương pháp này không chỉ cải thiện kỹ năng nghe mà còn tăng khả năng phân biệt âm thanh trong từ ngữ, đưa đến sự thích thú hơn trong việc đọc.

• Đối với trẻ mới cấy điện ốc tai, âm ngữ trị liệu không chỉ là sự hoàn thiện về mặt âm thanh mà còn là bước đi quan trọng để hòa nhập với thế giới xung quanh và xây dựng một kết nối sâu sắc.

• Nghiên cứu chỉ ra rằng, khi áp dụng từ sớm, âm ngữ trị liệu có thể đưa đến tiến triển đáng kể, với 70% trẻ dưới 6 tuổi gặp vấn đề về ngôn ngữ có sự cải thiện đáng kể sau quá trình trị liệu.

Đối tượng chỉ định sử dụng âm ngữ trị liệu 

Chuyên gia về âm ngữ trị liệu hỗ trợ các đối tượng có các vấn đề sau: 

Trẻ bị chậm phát triển, rối loạn ngôn ngữ: 

• Trẻ em mắc rối loạn lời nói hoặc ngôn ngữ thường gặp khó khăn trong việc phát triển kỹ năng ngôn ngữ. Sự suy giảm này có thể thể hiện qua vấn đề với âm vị, phát âm, hoặc thậm chí khó khăn trong việc thở. 

• Nguyên nhân có thể là do chậm phát triển, bất thường về ngôn ngữ, hoặc liên quan đến các vấn đề sức khỏe như bại não, chấn thương đầu, sứt môi/hở hàm ếch, suy giảm thính lực, hoặc hội chứng Down.

Dưới đây là bảng dấu hiệu cho thấy con bạn đang có vấn đề về rối loạn ngôn ngữ: 

Người bị khó nuốt 

Người bị khó nuốt gặp vấn đề khi cố gắng nuốt thức ăn hoặc chất lỏng từ miệng xuống dạ dày. Khó khăn này ảnh hưởng đến khả năng tiêu thụ đủ lượng calo và chất lỏng, có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, mất nước, và thậm chí hít phải viêm phổi dẫn đến hậu quả: 

• Suy dinh dưỡng.

• Mất nước.

• Hít phải viêm phổi.

Các phương pháp âm ngữ trị liệu 

Âm ngữ trị liệu do chuyên gia hoặc bác sĩ chuyên môn về chậm nói thực hiện, thường trong hình thức 1:1, đặc biệt là ở giai đoạn đầu để phù hợp với tình trạng của từng trẻ và tối ưu hóa quá trình học. Các liệu pháp linh hoạt và có lộ trình rõ ràng để đảm bảo hiệu quả.

Có 2 phương pháp chính được điều trị theo âm ngữ trị liệu được chỉ định cho các đối tượng bị rối loạn ngôn ngữ: 

• Liệu pháp PROMPT: Tái cấu trúc cơ miệng thường được áp dụng cho trẻ chậm nói có các vấn đề như rối loạn Apraxia, tự kỷ, hoặc bại não, cũng như cho những trẻ gặp khó khăn trong việc phối hợp các hoạt động của cơ miệng như môi, hàm, và lưỡi. Phương pháp này giúp trẻ kiểm soát và điều chỉnh cơ miệng khi phát âm, cũng như cảm nhận vị trí của lưỡi, môi, và miệng. Được đánh giá cao, liệu pháp này mang lại nhiều cơ hội tích cực cho trẻ chậm nói.

• Phương pháp Augmentative and Alternative Communication (AAC): được áp dụng cho trẻ gặp khó khăn trong giao tiếp, không thể nói hoặc diễn đạt một cách hiệu quả. Nhằm giúp trẻ học cách thể hiện nhu cầu và hiểu người khác, AAC thường sử dụng công cụ trực quan như hình ảnh, đồ chơi, và âm nhạc, thường kết hợp với hệ thống trao đổi hình ảnh (PECS). Phương pháp này có thể sử dụng cử chỉ, lời nói, ngôn ngữ cơ thể tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng trẻ.

Quá trình thực hiện phương pháp âm ngữ trị liệu 

Phương pháp âm ngữ trị liệu cho trẻ cần có kế hoạch và lộ trình rõ ràng, dựa trên nền tảng ban đầu của từng trẻ để đạt hiệu quả. Người hướng dẫn cần hiểu quá trình này và thực hiện một cách linh hoạt và biến đổi để phù hợp với từng trường hợp.

Làm Mẫu: Người hướng dẫn cần làm mẫu mọi hoạt động, từ phát âm, cử chỉ đến biểu cảm để trẻ có thể bắt chước. Các bài tập lặp lại nhiều lần giúp trẻ ghi nhớ và củng cố từ vựng và ngữ pháp.

Gợi Ý: Đối với nhóm trẻ như tự kỷ, cần sử dụng gợi ý để họ tập trung và thực hiện các chỉ dẫn cụ thể từ chuyên gia hay bác sĩ.

Đáp Ứng: Phương pháp âm ngữ trị liệu nhằm mục tiêu giúp trẻ chủ động giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ phù hợp với môi trường xung quanh.

Để thực hiện hiệu quả, nhà trị liệu có thể:

• Trò chuyện và sử dụng sách tranh, ảnh minh họa phù hợp với chủ đề.

• Mô tả chi tiết về cách tạo âm thanh, vị trí của lưỡi và môi trong quá trình phát âm âm tiết.

• Sử dụng phương pháp trị liệu khớp để hỗ trợ việc mô tả cách tạo âm thanh và âm tiết.

• Chơi trò chơi như bắt chước tiếng động vật để hỗ trợ quá trình học.

Âm ngữ trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ những người gặp vấn đề về ngôn ngữ và nhiều khía cạnh khác của sức khỏe. Chúng tôi, tại TravyCare, cam kết đồng hành với các gia đình để cải thiện tình trạng và bảo vệ sức khỏe của các trẻ nhỏ.